Lyon Çınarları ve Çınar Kanseri

2025-04-15 |

Lyon Sokakları

İstanbul sonrası bu denli fazla çınar ağacıyla karşılaştığım ikinci yer Lyon oldu. İstanbul'un çınarları Doğu Çınarı (Platanus orientalis) olarak geçiyor. Avrupa genelinde ise Londra çınarı (Platanus × hispanica) bulunuyor. Lyon'da çınar ağacının 1993 yılında oranı ise %75 civarında [1]. Ancak sonrasında Amerika'dan gelen bir hastalık sonucu bu ağaçların sayisinda büyük bir düşüş yaşanıyor.

Lyon sokaklarindan bazi fotograflar:

Çınar Kanseri

Sonrasında bu hastalığı biraz incelemeye başladığımda, isin ciddiyetini anladim. Mantar kaynakli bu hastalık çınar ağaçlarının kanseri olarak adlandırılıyor ve çınar bu hastalığa yakalanırsa herhangi bir tedavisi yok. Bu patojenin ismi ise Ceratocystis platani ve bu mantara karşı en hassas çınar türü ise Doğu Çınarı. Bu mantar ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde 1935 yılında görülüyor sonrasında Avrupa'ya İkinci Dünya Savaşındada ulaşıyor. Bunun sebebi ise, savas esnasinda kutularin bu hastaliktan muzdarip agaclardan yapilmasi. Sonrasinda da Avrupa'ya cok hizli bir sekilde yayilip ozellikle Fransa'da bir cok agacin olumune neden olmus.

İstanbul da büyük bir tehdit altında, 2022'de Çırağan'da 112 çınar ağacı da kanserden ötürü kesilmiş [4]. Kocaeli'nde ise yollara devrilen cinar agaclarinin nedeni olarak dusunuluyor [2]. Ünal Akkemik hoca bu ağaçların kesimi sonrasında toprağın belli bir süre dinlendirilmesi gerektiğinden bahsetmiş, ve İstanbul özelinde farklı ağaç türü çeşitliliğinin arttırılması gerektiği söyluyor. Şu an için İstanbul'da çınar oranı %35/40 arasında, ancak bir türün olması gerektiği seviye en fazla %20[4].

Kaynaklar

• https://visitonslyon.com/en/the-linden-tree-the-emblematic-tree-of-lyon/
• https://www.kocaeligazetesi.com.tr/makale/9789588/necdet-guler/cinar-agacinin-caresizligi
• https://www.cabidigitallibrary.org/doi/full/10.1079/cabicompendium.12144
• https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60734222

---